Moda na jarmuż jest w najodpowiedniejsze. Jarmuż jest królem zdrowych warzyw, a jego czas to tylko zima. Jarmuż to jedna z największych oraz najbardziej odżywczych roślin na świecie. Nic dziwnego, iż był się przebojem na polskich stołach. Jakie elementy odżywcze kryją się w tychże zielonych liściach?
Jarmuż to odmiana kapusty o długich, pomarszczonych liściach, której wartości lecznicze są doceniane m.in. w Skandynawii. W Polsce mało kto wie, jakie wartości odżywcze posiada jarmuż, więc jest miany bardzo jako roślina ozdobna. Tymczasem barwne liście jarmużu (w innych odcieniach zieleni, fioletowozielone oraz fioletowobrązowe) są skarbnicą białka, błonnika, witamin – przede wszystkim C oraz K, a również soli mineralnych – zwłaszcza wapnia oraz potasu, i sulforafanu – silnego przeciwutleniacza.
Jarmuż – wartości antynowotworowe
Jarmuż, podobnie jak brokuły oraz różne warzywa kapustne, jest skarbnicą sulforafanu – przeciwutleniacza, który jest duże działanie antynowotworowe. Sulforafan może zabezpieczyć m.in. przed rakiem prostaty, płuc oraz jelita grubego. Natomiast, by jarmuż zachował jak bardzo własnych przeciwnowotworowych wartości, winien być gotowany podobnie jak brokuły, czyli na parze przez maksimum 3-4 minuty. W innym razie straci swoje prozdrowotne działanie. Poza tym jarmuż zwiera karotenoidy (beta karoten, luteinę, zeaksantynę) – przeciwutleniacze, które także hamują szkodliwe procesy oksydacyjne, a co za tym idzie – potrafią zapobiegać rozwojowi wad nowotworowych. Dowiedziono, iż spożycie karotenoidów może obniżyć powstawanie takich nowotworów, jak: rak jamy ustnej, krtani, przełyku oraz pęcherza moczowego. Warto wiedzieć, iż kolor nadawany przez karotenoidy (czyli żółty, pomarańczowy czy czerwony) w jarmużu jest maskowany chlorofilem – zielonym barwnikiem, który także ma działanie przeciwutleniające oraz wspiera procesy oczyszczania organizmu – tworzy duże związania z częścią toksycznych związków (w tym z niektórymi substancjami rakotwórczymi), dzięki czemu mniejsza ilość szkodliwych związków dochodzi do tkanek organizmu. Jarmuż jest również skarbnicą innej antynowotworowej substancji – witaminy K, która także hamuje rozwój pewnych nowotworów, m.in. piersi, jajnika, okrężnicy, pęcherzyka żółciowego, wątroby. Jak przekonują specjaliści z Instytutu Żywności oraz Odżywiania, jej brak może być etiologią zwiększonego ryzyka rozwoju nowotworów.
Jarmuż wspiera pracę układu sercowo-naczyniowego
Jarmuż ma w wielkich dawkach witaminy oraz elementy, które wspomagają pracę układu sercowo-naczyniowego. Z pierwiastków dominują potas, dzięki któremu naczynia krwionośne są bardziej drożne, co sprawia, iż krew krąży swobodniej (wynikiem jest spadek ciśnienia) oraz wapń, który odgrywa istotną funkcję w odpowiednim pompowaniu krwi do wszelkich tkanek ciała. Także wraz z potasem wapń reguluje ciśnienie krwi. W jarmużu można odnaleźć również witaminę C , która uszczelnia oraz wzmacnia naczynia krwionośne, hamuje utlenianie „złego” cholesterolu LDL, i co za tym idzie – zapobiega miażdżycy. Także zmniejsza ciśnienie krwi, jest w tworzeniu krwinek czerwonych, co może zabezpieczyć przed wystąpieniem anemii. Z kolei witamina K, której i nie brakuje w tym warzywie, odgrywa ważną funkcję w ciągu krzepnięcia krwi, m.in. obniża zbytnie krwawienia miesiączkowe. Jej brak że być etiologią słabej krzepliwości krwi, wrażliwości na występowanie krwotoków wewnętrznych oraz zewnętrznych, kłopotów z gojeniem się ran.
Jarmuż – gdzie nabyć?
Czas na jarmuż zaczyna się jesienią oraz jest przez niemalże całą zimę. Najodpowiedniejsze są liście ciemnozielone, jędrne, kruche, bez plam oraz uszkodzeń. Młodsze pędy są najsmaczniejsze po przymrozkach, bo ich liście tracą silny, kapuściany smak. Późny, zimowy jarmuż dobrze znosi mróz, nawet do -15 stopni C. Jarmuż można uzyskać na pewnych bazarach oraz hipermarketach. Można go również poszukiwać w sklepikach ze zdrową żywnością. Po zakupie najlepiej mieć go w dole lodówki w woreczku foliowym z dziurkami, ale tylko przez 3 dni. Ewentualnie można go zamrozić.
Jarmuż może zabezpieczyć przed wrzodami
Jarmuż może zabezpieczyć przed wrzodami żołądka oraz dwunastnicy. Zamknięty w tym zielonym warzywie ww. sulforafan niszczy Helicobacter pylori – bakterie, jakie potrafią się przyczynić do wzrostu wrzodów, a również szeregu różnych schorzeń, w tym zapalenia błony śluzowej żołądka.
Jarmuż na zdrowe oczy
Jarmuż ma mnóstwo beta-karotenu, z którego organizm wytwarza witaminę A – związek, który ma wkład w ciągu widzenia – m.in zapobiega wystąpieniu tzw. kurzej ślepoty, czyli kłopotów z widzeniem o zmierzchu, i zespołowi suchego oka. Ponadto jarmuż zawiera różne antyoksydanty, takie jak luteina oraz zeaksantyna, które są głównymi składnikami pigmentu plamki żółtej. Ich działanie antyoksydacyjne polega na tym, iż zabezpieczają siatkówkę oka przed uszkodzeniem przez wolne rodniki oraz szkodliwym działaniem nadmiaru energii świetlnej. Podobne wartości antyoksydacyjne ma witamina C.
Cierpisz na dolegliwości tarczycy? Uważaj na jarmuż
Jarmuż, podobnie jak różne warzywa kapustne, dostarcza sporo goitrogenów – związków, jakie potrafią wpływać na metabolizm jodu, doprowadzając do zmniejszenia jego natężenia w organizmie, co doprowadza do schorzenia syntezy hormonów tarczycy i przerostu gruczołu.