Fibromialgia to długa niezapalna dolegliwość reumatyczna tkanek miękkich – tak brzmi pełna medyczna nazwa zaburzenia. Ale zanim taka diagnoza zostanie postawiona, chory powszechnie jest miany, jak histeryk. Zdarza się również, iż jeśli chory mówi, iż wszystko go boli, specjalista bezradnie rozkłada ręce. No bo jak działać takiego pacjenta? Irytacja obu stron wzrasta, jeśli polecane analizowania niczego nie wyjaśniają, a działanie nie daje poprawy nastawienia.
Fibromialgia – Każdy choruje odmiennie
Najbardziej niebezpiecznym oraz trudnym do zwalczenia symptomem fibromialgii jest ból. Że on mieć fragment czy całe ciało. Zazwyczaj stosuje się w strefie krzyża skąd promieniuje wzdłuż kręgosłupa na tył głowy, do barków, łokci oraz rąk. Rozchodzi się do bioder, a również do kolan oraz kostek. Boleć potrafią szczęki oraz klatka piersiowa. Ważne są bóle w tkankach otaczających stawy (tkankach okołostawowych), czyli w ścięgnach, mięśniach oraz więzadłach. Im dużo pacjent odpoczywa, tym ból jest lepszy. Ruch szybko daje ulgę. Ból przyjmuje różne formie – raz wzrasta, raz maleje, może być głęboki, pulsujący, kłujący. Powszechnie czuje się drętwienie czy mrowienie, a rano tzw. sztywność mięśni.Ale pojawiają się i różne dolegliwości. Zmęczenie jest tak nasilone, iż utrudnia wykonywanie najprostszych pracy oraz powszechnie prowadzi do ograniczenia samodzielności. Równie dokuczliwa jest bezsenność, bo nie pozwala zregenerować sił. Mózg osób pacjentów jest zawsze aktywny, co jest efektem nieprawidłowego wydzielania malatoniny oraz kortyzolu i DHEA. Innymi sygnałami dręczącymi pacjentów jest nadwrażliwość jelit oraz pęcherza moczowego, bóle głowy przypominające migrenę, zespół niespokojnych nóg, schorzenia pamięci oraz koncentracji, nadwrażliwość skóry, wysypka, suchość oczu oraz jamy ustnej, niepokój, depresja, dzwonienie w uszach, zawroty głowy, schorzenia widzenia oraz koordynacji. Cierpiący mają zimne ręce oraz nogi i narzekają na ścianę w życiu. Zdarza się, iż pojawia się u nich niekontrolowany, przyspieszony oddech, kołatanie serca nawet w stanie spoczynku, wzdęcia brzucha, dolegliwości żołądkowe, zaparcia czy skłonność do biegunek i liczne oddawanie moczu.
Fibromialgia – Ciężkie rozpoznanie
Postawienie diagnozy jest ciężkie, bo dolegliwość ma wiele twarzy. Można powiedzieć, iż każdy chory cierpi na nią odmiennie. Fibromialgia może być samodzielnie czy z innymi zaburzeniami.
Charakterystycznym symptomem dolegliwości jest tkliwość w tzw. punktach bolesnych. Ich wrażliwość mierzy się profesjonalnym urządzeniem – dolorymetrem. Specjalista uciska poszczególne miejsca na ciele oraz powoli zwiększa nasilenie, ażeby określić, kiedy wrażenie nacisku zmienia się w ból. Urządzenie dokonuje pomiaru elektronicznie oraz mechanicznie.
Diagnozę składa się (po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu z chorym) wedle kryteriów opracowanych przez Amerykańską Unię Reumatologiczną. Żeby specjalista mógł określić, iż mamy na fibromialgię musimy spełnić dwa podstawowe warunki:
- Ból musi być rozprzestrzeniony (rozległy) we wszelkich partiach ciała (tzw. kwadrantach) oraz być co najmniej trzy miesiące.
- Ból czy tkliwość musi się pojawiać po uciśnięciu co najmniej 11 z 18 charakterystycznych punktów.
Fibromialgia – Dylematy leczenia
Żaden środek nie jest w stanie pokonać fibromialgii. Niektóre środki potrafią natomiast – pod warunkiem właściwego ich stosowania przynieść znaczną ulgę. Do tej grupy kwalifikuje się środki antydepresyjne. Najczęściej natomiast cierpiący biorą środki znieczulające, jednak ich efektywność jest minimalna. Sięgają więc po niesteroidowe środki przeciwzapalne, a te łagodzą ból u mniej niż 1/4 pacjentów. Środki rozluźniające mięśnie dają pożądany efekt również u nielicznych pacjentów. Spokrewnione z tymi podstawami są środki uspokajające oraz nasenne, ale dosyć szybko uzależniamy się z nich. A a nie ma dobrego leczenia dla pacjentów na fibromialgię? Odpowiedź jest szczególnie ważna, bo powodzenie kuracji zależy od zmiany trybu życia. Specjalista musi nauczyć go innego mienia swojego organizmu. W miarę możliwości należy usunąć z życia monotonne zajęcia czy rozkładać ich przeprowadzenie w ciągu. Powtarzanie tychże samych pracy zwiększa rozciągnięcie mięśni, ścięgien, a wtedy może skutkować ból. To jedno dotyczy prac domowych lub hobby, np. robienie na drutach będzie przyczyniało się do ucisku. Bardzo istotny jest spokój oraz odprężenie. Można dobrać jeden sposób na odpoczynek oraz często go wykorzystywać. Niektórym chorym pomagają ćwiczenia izometryczne, które znoszą także stres, niezwykle trudny dla pacjentów na fibromialgię. Niezastąpionym lekarstwem jest ruch. Gimnastyka winna zawsze zaczynać się od delikatnej rozgrzewki. Odpowiednie ćwiczenia muszą być dopasowane do indywidualnej sprawności. Można powiedzieć, iż należy ćwiczyć tyle, na ile pozwala ciało. Początkowo że stanowić wtedy niezwykle ważne, jednak z czasem składa się, iż regularny trening ogranicza ból. Ulgę daje również odpowiednio dopasowana fizykoterapia (zwłaszcza TENS czyli przezskórna elektryczna stymulacja nerwów), krioterapia, leczenie ciepłem, masaże, akupunktura, hydroterapia. Bycie z długotrwałą dolegliwością zawsze jest wyzwaniem. Pacjent musi być wsparcie psychiczne rodziny oraz przyjaciół. Warto, by najbliżsi zadbali o podniesienie samooceny pacjenta, pomagali mu walczyć ze stresem oraz unikali konfliktów.